Χριστούγεννα έρχονται! Και όσο πλησιάζει η ευλογημένη ημέρα, τόσο η ατμόσφαιρα γίνεται πιo χαρούμενη. Ακόμα και η σκληροτράχηλη Μάνη φορεί τα γιορτινά της, προσδοκώντας να ζήσει με ηρεμία αυτές τις μέρες.
«Του Χριστού χριστόψωμα,
τα Φώτα τηγανίδες
και τη Λαμπρή τυρόπιτες
τ’ ’γιου Πετριού κουλούρες».
ΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΩΝ “ΦΤΩΧΩΝ”
Οι αγροτικές εργασίες δεν σταματάνε. Οι νοικοκυρές αναλαμβάνουν το ιερό καθήκον να ετοιμάσουν τα καλούδια, και να ξεφύγουν για λίγο από την δύσκολη καθημερινότητα.
Οι Τηγανίδες είναι αυτές, που κάνουν την εμφάνιση τους ως απαρχή της εορταστικής τελετουργίας.
Η πρώτη πλάθεται πάντα σε σχήμα Σταυρού! Ευλογείται από την γυναίκα, με την ευχή “Να σταυρωθούν τα κακά και του χρόνου “!
Μοιράζοντας έτσι την ελπίδα ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες, για τον τόπο τους και το ριζικό της οικογένειας.
Λαλάγγια, Μελομπούκια, μπαίνουν και αυτά με τη σειρά τους στα λευκοστρωμένα τραπέζια, πάντα συνοδευόμενα από φρέσκο τυρί η θυμαρίσιο μέλι.
Χριστούγεννα χωρίς Χριστόψωμα γίνεται;
Δεν γίνεται! Κάθε ζύμωμα και μια ζωγραφιά.
Κάθε καρβέλι κεντημένο με άνθη και Σταυρούς μέχρι να έρθει η ώρα που ο νοικοκύρης του σπιτιού θα τα κόψει σταυρώνοντας τα και ευχόμενος “Χρόνια πολλά και του χρόνου”.
Οι ξυλόφουρνοι έχουν πλέον την τιμητική τους. Σε κάθε σπίτι υπάρχει και ένας που δεν σταματά να καίει, και να φουρνίζει συνεχώς λογιών λογιών μποναμάδες.
Όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα οι οικογένειες σφάζουν το χοιρινό τους που με τόσο κόπο φρόντιζαν όλη τη χρόνια.
Η διαδικασία ιερή. Ο πατέρας σφάζει το χοίρο και η μητέρα αναλαμβάνει να φτιάξει τα καπνιστά σύγκλινα με φασκόμηλο και τα λουκάνικα με φλούδες πορτοκάλι.
ΔΟΞΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ
Αρορίτες είμαστε,
άρορα γυρεύουμε
τηγανίδες θέλομε
τα παιδιά τα παίρνουμε
ή το (γ)κούρο ή τη (γ)κότα
ή θα σπάσουμε τη (μ)πόρτα.
Δοξασίες και μύθοι, απαραίτητο στοιχείο των εορτών!
Οι περίφημοι καλικάντζαροι και τα αερικά, που κρατάνε τη φαντασία των παιδιών ζωντανή, μα και την παράδοση να ριζώνει όλο και πιο βαθιά στις ψυχές ανά τους αιώνες.
Τα “μιαρά πνεύματα” δεν έχουν θέση στα σπιτικά και η κάθαρση γίνεται με τον αγιασμό που τα φοβίζει και τα εξαφανίζει.
Το ξύλο στο τζάκι πρέπει να καίει για 12 μέρες, έτσι ώστε να μην υπάρχει δίοδος των Σαλικαντζεριων τουλάχιστον μέχρι τα Φώτα, όπου η Πλάσις εξαγνίζεται.
Το ρόδι από την άλλη, το “φρούτο” της εποχής, το νόημα του απλό: Όσα τα σπυριά του ροδιού τόσα καλά να έχει ένα σπιτικό.
Μπορεί να μην υπάρχουν εκδηλώσεις, μουσικές και άλλου είδους δρώμενα!
Η ζεστασιά και η θαλπωρή, όμως, είναι έκδηλη και σε αυτό το βασανισμένο κομμάτι γης. Η ελληνική παράδοση στην Μάνη αποδεικνύει πως δε χρειάζονται Θεάματα. Μόνο ο Άρτος και η καλή καρδιά είναι αρκετά αυτές τις Γιορτές