Πέτρος Γεωργαρίου: Του καλεμιού η μουσική, αντάρα της ψυχής μου!

Πηγαίνοντας για την Λάγια

Ροβολώντας κατά την μεριά του Ταινάρου, περνάς απ όξω του Γερολιμένα, και τραβάς για Άλικα. Δεξιά σου το απέραντο γαλάζιο σε πλήρη αρμονία με τρόχαλα, κοτρώνια, ξεραϊλα και ανεμόμυλους! Διάσπαρτα γελάδια και μοσχάρια, χορεύουν ζεϊμπέκικο, ψάχνοντας να βρουν λίγο χορτάρι να γεμίσουν τις άδειες κοιλιές τους. Αριστερά σου ο Σαγγιάς, μεγαλοπρεπής, παρατηρεί το πέλαγος, να δει το πήγαινε- έλα των πουλιών! Χαρούμενος, που τον διαλέγουν για να ξαποστάσουν, για να ακούσει άλλη μια φορά το κελαϊδισμά τους! να ακούσει τα ερωτικά καλέσματά τους, και να απολαύσει τις ερωτοτροπίες τους για το ζευγάρωμα.

Κάτι σε κάνει να τραβήξεις ανηφοριακά, κατά τα Τσικαλιά, να περάσεις τα Μουντανίστικα, και να καταλήξεις στη Λάγια. Ναι στη Λάγια. Εκεί, πάνω στο κορφοβούνι του Σαγγιά, να αγναντέψεις το Αιγαίο, προσηλιακά, από την Ανατολή μέχρι την Δύση ακούγοντας τη μουσική του τρόχαλου που γλιστρά τον κατήφορο από το πόδι του αγριογέλαδου, το σφύριγμα του τσοπάνη, το κελάϊδισμα των πουλιών, και το ντο-ρε-μι από το σφυροκάλεμο κάποιου γλύπτη που παλεύει να αποτυπώσει στην πέτρα τα σωψύχια του!

Στη Λάγια

Φτάνοντας στην πλατεία της Λάγιας, κοντοστέκεσαι, αφουγκράζεσαι, και ίσως σταθείς τυχερός! Αν ακούσεις το σφυροκάλεμο να

πελεκάει την πέτρα ή το μάρμαρο, τότε είσαι σίγουρος ότι ο Πέτρος ο Γεωργαρίου είναι στο εργαστήρι του. Θα χαμογελάσεις από ευτυχία, γιατί θα νοιώσεις τι θα πει γλυπτική! Θα νοιώσεις τι θα πει θεραπεία μέσα από την τέχνη! Μα σίγουρα, δεν θα ξεκολλήσεις τον φακό σου, από τον Πέτρο και το σφυροκάλεμό του. Μα κυρίως την έκφραση του προσώπου του, την ώρα που πελεκά, για να καταλάβεις τα εσώψυχά του.

Θα στέκεις δίπλα του, θα φωτογραφίζεις, θα ανασαίνεις, μα εκείνος δεν θα σε δεί! Γιατί εκείνη την ώρα εξομολογείται τον έρωτά του στη δημιουργία του. Δεν έχει σημασία αν είναι πρόσωπο αυτό που φτιάχνει ή πράγμα. Σημασία έχει ότι η κάθε του σφυριά και η κάθε νότα του καλεμιού του, δίνει στη δημιουργία του ένα κομμάτι της ψυχής του!

Φιλόξενος

Και όταν τελειώσει εκείνο το κομμάτι της εξομολόγησης, θα σε ανταμείψει με ένα πλατύ χαμόγελο, μια ζεστή αγκαλιά, και ένα καλωσόρισμα, μοναδικό, που μόνο εκείνος ξέρει!

Θα σε καλέσει στο φτωχικό του, να σε φιλέψει ότι έχει πρόχειρο. Από τηγανίδες και τυρί μέχρι τσικουδιά, που του ‘καναν δώρο φίλοι του όταν επισκέφθηκε την Κρήτη. Τα φυλάει σαν τα μάτια του, για να κεράσει τους επισκέπτες του, να τους δείξει ότι είναι καλοδεχούμενοι στο κατώφλι του!

Θα κάτσεις στο σκαμνί, μπροστά στο τζάκι, τώρα που είναι χειμώνας. Θα ζεσταθείς, θα χαλαρώσεις, και θα αρχίσεις την εξερεύνηση. Μέσα στο μισοσκότεινο δωμάτιο, σ εκείνο το φτωχικό, με τις κουρελούδες στο πάτωμα, σε περιμένουν οι μεγάλες εκπλήξεις!

Το λιοτρίβι

Εκείνο το δωμάτιο ήταν το παλιό λιτριβείο της οικογένειάς του. Ο κόθρος (λιθάρια), η μάκαινα (πιεστήριο), η κασέλα (πέτρινη σκάφη),

ήταν εκεί! Θυμίζοντας ολοχρονίς στον Πέτρο τα παιδικά του χρόνια! Παιδάκι τότε

τριγύρναγε ανάμεσα στους λιτριβαρέους κάνοντας τον καραβοκύρη! Και εκείνοι γελούσαν μαζί του! Που να ήξεραν ότι χρόνια αργότερα ο Πετράκης όπως τον αποκαλούσαν θα γινόταν ένας διάσημος γλύπτης και όχι μόνο! Στον τοίχο, πίσω από την μάκαινα, κρέμεται το δώρο του αγαπημένου του φίλου του Αργύρη! Ένα αλέτρι! Για να θυμίζει ότι η ζωή είναι σαν την σκληρή τη γη! Όσο την καλλιεργείς τόσο γόνιμη θα είναι!

Και εκεί σε μια άκρη της μάκαινας ένα πέτρινο κασελάκι! πελεκητό! και μέσα; Το πρώτο σφυρί και τα καλέμια του Πέτρου! Μ’ αυτά ξεκίνησε να δίνει μορφή στις πέτρες! Ενθύμια παιδικών χρόνων! Ενθύμια που του θυμίζουν συνεχώς από πού ξεκίνησε και που έφτασε!

Για την Μάνα

Ρίχνοντας τα μάτια μου σε μια γωνιά, πάνω σε ένα τραπεζάκι, βλέπω ένα γλυπτό! Χαμογελώ! Καταλαβαίνω την αξία που έχει η Μάνα για τον Πέτρο! Καθώς βλέπω να έχει φιλοτεχνήσει την Μάνα που έχει δίπλα της τα παιδιά της, προφανώς λέγοντάς τους παραμύθια! Είπαμε, σε κάθε έργο του, αποτυπώνει την ψυχή του! Μάλλον είναι πλούσια σε συναισθήματα και εικόνες!

Στρίβοντας να φτιάξω τη φωτιά στο τζάκι, παρατηρώ ένα σιαμαμίδι να τρέχει στον τοίχο ψηλά! Η ματιά καρφώνεται σε ένα άλλο γλυπτό. Μάνα και αυτό! Μάνα, ίσως η Μάνα του, ίσως μια μανιάτισσα Μάνα, φορτωμένη ξύλα και στην αγκαλιά της το μονάκριβό της! Με αυτό το γλυπτό έμελλε να βραβευθεί ο Πύρρος Δήμας σε μια επίσκεψή του στη Μάνη! Συμβολίζει την συνέχεια της ζωής ακόμα και μέσα από τις δυσκολίες!

Και άλλη μια Μάνα! Μια Μάνα κρατώντας το μαγουλό της αγναντεύει! αναρωτιέμαι! Τι άραγε; Τον ερχομό του άντρα της; του παιδιού της; ή μήπως αγναντεύει να δει τι θα της φέρει το αύριο;

Οχι μου λέει ο Πέτρος! έτσι καθόταν η Μάνα μου και συλλογιόταν τι έχω και είμαι κατσούφης, κάθε φορά που μου συνέβαινε κάτι και με στεναχωρούσε! Έψαχνε, κοιτώντας με, να δει τι κρύβω μέσα μου και

δεν της το λέω! Τα έργα μου που απεικονίζουν την Μάνα σε διάφορα στάδια της ζωής της, είναι μια σειρά έργων με τίτλο ”Μεταφέροντας Αξίες”!

Η ώρα του κεράσματος

Θέλησε να με κεράσει! Του ζήτησα έναν καφέ στη χόβολη! Ανεκτίμητης αξίας κέρασμα! Δύσκολα θα το βρεις την σήμερον ημέρα! Κάθισε στο σκαμνί, έβαλε το μπρίκι, και περιμένοντας να γίνει ο καφές, άρχισα να τον πολιορκώ με ερωτήσεις! Αργούσε να μου απαντήσει! Προφανώς είχα αγγίξει ευαίσθητες χορδές του! Καταλάβαινα από την έκφραση του προσώπου του, τη χαρά του, τη συγκίνησή του, τη θλίψη του, την επιθυμία του.

Τα παιδικά μου χρόνια

Τέλειωσα το σχολείο, με όλες τις δυσκολίες εκείνης της εποχής, άρχισε να μου λέει. Βοηθούσα τον πατέρα μου πότε στο λιτριβείο, καραβοκύρης ή λιτριβάρης, πότε με τα ζώα, πότε στις μάντρες στο βουνό που κλείναμε τις ετοιμόγενες γελάδες! Δύσκολη η ζωή τότε! Δρόμοι δεν υπήρχαν, κακοτράχαλα μονοπάτια παντού Προσέχαμε να μην σκίσουμε τα παπούτσια μας! Ανεβαίναμε στο βουνό και εγώ κράταγα ένα σιδερένιο ραβδάκι! Κτυπούσα τιε πέτρες στο διάβα μου, γιατί ήθελα να παίζω την δικιά μου μουσική! Αυτή τη μουσική που ρούφαγε αχόρταγα η ψυχούλα μου και το μυαλό μου! Κάθε πέτρα τη δικιά της νότα! Κι όταν ξαναπέρναγα μια άλλη μέρα κτύπαγα και μονολογούσα! Καλημέρα κυρία Ντο, καλημέρα κυρία Ρε, καλημέρα κυρία Μι, προσπαθώντας να τις θυμηθώ όλες και να μην μείνει καμιά παραπονούμενη!

Ο πατέρας μου είχε καταλάβει από μέρες πολλές τι προσπαθούσα να μάθω! Άρχισε τότε να μου δείχνει πέτρες στο βουνό και να μου μαθαίνει τους ήχους τους! Π.χ. πέτρα με μεταλλικό ήχο, πέτρα καλή με καλή πυκνότητα! Και ούτω καθ’ εξής!

Ακούσματα και εικόνες έχω πολλά από τον μπάρμπα- Αντώνη τον Βουγιουκλάκη, τον παππού της Αλίκης, μου λέει! Καθόμουν με τις ώρες και παρακολουθούσα δουλειές του! Παρακολουθούσα με πάθος εκτός από τον μπαρμπα- Αντώνη, τον Ζεβόλια ή Φασουλή και τον Καλημέρη τον Σταύρο, οι οποίοι ήταν πελεκάνοι ή λαξευτές. Τον Νίκο τον Φιδοπιάστη και τον Νικολό τον Κασίμη οι οποίοι ήταν πετρομάστορες, χτιστάδες δηλαδή.

Οι κριτές μου

Η Λάγια, κορώνα μου, συνέχισε, ανέκαθεν έβγαζε καλλιτέχνες. Είχε την υποδομή, για να αναπτυχθεί η τέχνη, ο πολιτισμός, τα γράμματα. Δεκατριών χρονών πελέκαγα πέτρες! Πέρασε ο Τάκης ο Βουγιουκλάκης, αδερφός της Αλίκης, σκηνοθέτης, και με τράβηξε βίντεο. Βίντεο! που να ‘ξερα τι ήταν αυτό! Το αναζήτησα πριν από χρόνια αλλά δεν το βρήκα. Τράβηξε και φωτογραφίες τότε στο ξεκίνημά μου. Τα πρώτα κεφάλια που έφτιαξα, τα πήρε η Αλίκη στο Θεολόγο. Αργότερα με είδε ο Δεκουλάκος ο Ηλίας, ζωγράφος και καθηγητής Καλών Τεχνών. Με παρότρυνε να συνεχίσω αυτό που κάνω, και να πάω σε σχολή. Μετά με είδε ο Μιχάλης ο Κάσης και μου σύστησε την σχολή της Τήνου! Έτσι βρέθηκα να φοιτώ στην σχολή το 1976 μέχρι το 1979 όπου τελείωσα με άριστα και με υποτροφία συνεχισα στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας!

Στο Μικρό Πολυτεχνείο

Το 2010 μου γίνεται πρόταση από το Μικρό Πολυτεχνείο να διδάξω εκεί. Έτσι άρχισα να εκπαιδεύω. Αυτό λειτούργησε για μένα σαν θεραπεία μέσα από την τέχνη! Είδα εκεί ότι λόγω της μεταδοτικότητας που είχα έμφυτη, ήμουνα καλός δάσκαλος! Με καταλάβαιναν οι μαθητές μου και μπορούσα να λειτουργήσω ελεύθερα. Έτσι τους έδωσα να καταλάβουν ότι για να δημιουργήσουν έπρεπε να έχουν την κατάλληλη ψυχολογική διάθεση.

Αργότερα έφτιαξα δικά μου τμήματα με δέκα δεκαπέντε άτομα. Είχα στην παρέα μου και ψυχολόγους. Διάβαζαν τους μαθητές μου. Κατάλαβαν ότι οι άνθρωποι που έρχονταν εκεί, δεν είχαν ανάγκη να μάθουν! Είχαν ανάγκη περισσότερο να καλλιεργήσουν τα συναισθήματά τους και την αυτοπεποίθησή τους! Να στηριχθούν ψυχολογικά! Να έχουν ένα πρότυπο και βάσει αυτού να δημιουργήσουν! Και το κατάφεραν! Ζωγράφισαν! έμαθαν σχέδιο! Έπιασαν το σφυρί και το καλέμι και χόρευαν μαζί τους πελεκώντας την πέτρα ή το μάρμαρο. Άκουγαν τη μουσική του σφυριού, του καλεμιού, και ένοιωθαν την δόνηση της πέτρας. Έπιασαν τον πηλό, τον έπλασαν, τον ζούλιξαν, ένοιωσαν την υφή του, τον παλμό του. Μετά; Δημιούργησαν! Είχαν τονωθεί ψυχολογικά, ήρθε και η δημιουργία! Το ένιωσαν αλλά δεν το είπαν. ” Δεν είμαι άχρηστος, μπορώ και εγώ να δημιουργήσω”! Να και η τόνωση της αυτοπεποίθησης! Όσοι δεν μπόρεσαν όμως να αντέξουν την κριτική των συμμαθητών τους; εγκατέλειψαν την προσπάθεια! Με την συμπαράσταση τη δικιά μας όμως μερικοί επανήλθαν και τα κατάφεραν με την δεύτερη προσπάθεια! Και αυτό με έκανε ευτυχισμένο δυο φορές! Πρώτα ότι είχα μεγάλο ποσοστό επιτυχίας σαν δάσκαλος, και μετά ότι βοήθησα ανθρώπους να αποκτήσουν ξανά την αυτοπεποίθησή τους και να βγουν ενεργά μέλη στην κοινωνία!

Λόγια δικά μου

Γνωρίζω τον Πέτρο αρκετά χρόνια. Ποτέ όμως δεν έτυχε να μιλήσουμε για το βαθύτερο νόημα της τέχνης του. Και δεν είναι μόνο η γλυπτική που τον συναρπάζει! νοιώθει το ίδιο για την σκηνοθεσία, την διδασκαλία, για την ιδαίτερή του πατρίδα, για το χώμα που τον έθρεψε, τον μεγάλωσε! Για το χώμα τούτο που τον συνεπήρε στο φυσικό του τοπίο! Στις πέτρες, στα μάρμαρα, στο χαλκό, και στον πυλό!

Έχω παρακολουθήσει πολλές φορές να πελεκά πέτρες και μάρμαρα! να πλάθει τον πηλό και να δημιουργεί με χαλκό! Ποτέ όμως δεν είχα το θάρρος να τον ρωτήσω για τα μυστικά της ψυχής του την ώρα που δημιουργεί! Είναι δύσκολο να αποτυπώσω στο χαρτί όλα όσα μου είπε! Τα κρατώ για άλλη φορά! Αυτό που ήθελα να μάθω όμως μου το έδωσε μέσα από την μεταδοτικότητα που τον διακρίνει! Έχει άποψη για τις ”καλές τέχνες στην Μάνη”! Πως αυτές μπορούν να λειτουργήσουν τόσο στον Μανιάτη μαθητή, όσο και στην ανάπτυξη του πολιτισμού στην Μάνη! Ελπίζω κάποια στιγμή να δικαιωθεί για τις απόψεις του αυτές! Ελπίζω κάποια στιγμή το όνειρό του να γίνει πραγματικότητα! Να δει ένα μικρό έστω θέατρο να λειτουργήσει στη Μέσα Μάνη και μια σχολή Καλών Τεχνών στην γη τούτη της πέτρας της αγριλιάς και του ασπαλαθρού! Αφήνω το χρόνο ανοιχτό για μια επόμενη συνάντηση, όπου βέβαια δεν ξέρω τι θα μου επιφυλάσσει ο αγαπητός μου φίλος.