Ταγματάρχης Παναγιώτης Ηλία Μαντούβαλος

Χαίρε αθάνατη δόξα των ηρώων του 1821 και των ηρώων του νέου Ελληνικού έπους 1940-41

Ιστορική αναδρομή

Κάθε χρόνο, την 25ην Μαρτίου, μαζί με τον Ευαγγελισμόν της Θεοτόκου, συνεορτάζομεν και την Απελευθέρωσίν μας. Και νοερώς, βρισκόμαστε στα πεδία των μαχών, κοντά στους προγόνους μας, πολεμάρχους και ήρωας, του ένδοξου 21. Τους βλέπομεν να προχωρούν, να νικούν, και με το αίμα τους να ελευθερώνουν πόλεις και χωριά της Ελλάδος μας. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, με τους Μανιάτες του, πρωϊ πρωϊ  στις 23 Μαρτίου 1821, ελευθερώνει την Καλαμάτα. Παντού άνεμος νίκης και ελευθερίας. Την οποίαν στηρίζουν οι Μανιάτισσες το 1826 εις την μάχην του Δυρού της Μάνης! Επολέμησαν, και κόβοντας τα κεφάλια των εχθρών με τα δρεπάνια, τους έριξαν στην θάλασσα.

Έπειτα από 120 χρόνια το 1940 – 41 πάνω στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, ο ένδοξος στρατός μας, πολεμά τους Ιταλούς, νικά και

απελευθερώνει τους εκεί Έλληνας αδελφούς μας. Δρέπει δάφνας δόξης και νέον Ελληνικό έπος. Πρώτος εκ των πρώτων, την 17ην Νοεμβρίου 1940, κατά την κατάληψην του υψώματος 1878 του Μόροβα, έπεσεν ενδόξως ο ταγματάρχης πεζικού Παναγιώτης Ηλία Μαντούβαλος.

Στην μνήμη του

Την άκαμπτον ανδρείαν, την πίστην εις την πατρίδα, και τα Ελληνικά ιδανικά, και γενικά την τιτανομαχία του εκ Μάνης Ταγματάρχου Παναγιώτου Ηλία Μαντούβαλου υμνεί η μούσα της Κίττας. Πεσών Ηρωϊκώς και Ενδόξως, πάνω στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, περιγράφει, όπως προαναφέραμε η μούσα της Κίττας, και του Νικλιάνικου, κ. Νικόλαος Βασιλείου Σαλπέας (Βούρβουλης) με τους εξής στοίχους:

Πάλι θ’ ακούσετ’ Έλληνες, για έναν ταγματάρχη

που έπεσε ηρωικώς στου Μόροβα την μάχη.

Ο Ήρωας Μαντούβαλος, το τάγμα του οπλίζει, 

για το βουνό του Μόροβα, αγέρωχος βαδίζει.

Το είχανε οι Ιταλοί, καλά οχυρωμένο,

και με συρματοπλέγματα πολλές φορές ζωσμένο.

Οι Σπαρτιάται του μιλούν, από τις Θερμοπύλες,

μην τις φοβάσαι Ήρωα τις σφαίρες τις οβίδες.

Είσαι Μανιάτης τολμηρός, πρέπει να προχωρήσης,

εις την κορυφή του Μόροβα, το λάβαρο να στήσεις.

Πρωϊ πρωϊ αρχίνισε στο Μόροβα η μάχη, 

όπου ετρέμαν τα βουνά τα δέντρα κι οι βράχοι.

Οι στρατιώται πολεμούν όλοισαν λεοντάρια,

και κυνηγούν τους Ιταλούς τα βρωμερά ζαγάρια.

Πέφτουν οι σφαίρες σαν βροχή, οι όλμοι σαν χαλάζι,

τον Ήρωα Μαντούβαλο καθόλου δεν τον νοιάζει.

Επίθεση το τάγμα του, ο ήρωας διατάζει, 

τον θάνατο τον αψηφά καθόλου δεν δειλιάζει.

Το τάγμα του διαλύθηκε, βλέπει πως δεν θα ζήσει, 

το θεωρεί για προσβολή να οπισθοχωρήση.

Δεν θα προσβάλλω φώναξε την τιμημένη Μάνη,

που απο κτήσεως του ντουνιά ήρωας πάντα βγάνει.

Οι Ιταλοί αφήνουσι τα χαρακωματά τους

φεύγουσι σαν τους λαγούς, πετώντας τ’ αρματά τους.

Μία οβίδα του εχθρού το χέρι του το παίρνει, 

περήφανος και νικητής στο Μόροβα ανεβαίνει.

Και την σημαία έστησε με ενδεκα φαντάρους, 

και παρεδώθη ηρωϊκώς στα γόνατα του Χάρου.

Στην κορυφή του Μόροβα, η δόξα φτερουγίζει,

τον Ήρωα Μαντούβαλο τον γλυκονανουρίζει.

Ο ένδοξος νεκρός ταγματάρχης Παναγιώτης Μαντούβαλος δια το υπεράνθρωπο κατόρθωμά του, προήχθη σε Συνταγματάρχην.

Ο Συνταγματάρχης Παναγιώτης Ηλία Μαντούβαλος

Παραθέτω αμέσως κατωτέρω λίγα λόγια βιογραφικά από την λαμπρήν και ένδοξον δράσιν του. Ο Συνταγματάρχης Παναγιώτης Ηλία Μαντούβαλος γεννήθηκε στους Άνω Μπουλαργιούς της Μάνης το 1900. Ήτο διπλωματούχος της Νομικής σχολής Αθηνών, και απόφοιτος της στρατιωτικής σχολής Ευελπίδων, εκ της οποίας εξήλθε ως ανθυπολοχαγός.

Ως νεαρός αξιωματικός, έλαβε μέρος εις τας εν Μικρά Ασία επιχειρήσεις, και διεκρίθη κατά την εκτέλεσιν επικίνδυνων αποστολών! Όπως εις την δια του τμήματός τουκάλυψιν της επανεπιβιβάσεως των εν Πανόρμω Ελληνικών δυνάμεων τον Σεπτέμβριον του 1922.

Απότο έτος 1923 μέχρι το 1940, εδίδαξεν εις τας στρατιωτικάς σχολάς Ευελπίδων, Υπαξιωματικών, και Ιατρικής, συντελέσας εις την μόρφωσιν, πολλών στελεχών του Ελληνικού Στρατού. Κατά τον Ελληνοϊταλικόν πόλεμον, εις τα βουνά της Αλβανίας, 1940- 1941, ευρέθη πρώτος εις το πεδίον του πυρός και μετέσχε των επιχειρήσεων εκ των πρώτων! Ηγούμενος, προεπιστρατευθέντος τάγματος του 50 Σ.Π., εις την περιοχήν Μπάτα Ροζ και Πόρτα Οσμάν, διακριθείς εις τας νικηφόρους μάχας, που έγιναν στα Ελληνο-Αλβανικά σύνορα. Οι επιτυχίες του συνεχίστηκαν με εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, των οργανωμένων αμυντικών θέσεων του εχθρού.  

φωτογραφία oimaniateseinaipantoy.blogspot.com

του Παναγιώτη Δρακουλινάκου