Ο Τζαννέτος Γρηγοράκης
γόνος της πιο ισχυρής, στην εποχή του γενιάς, της Μάνης, γεννήθηκε στα μέσα του ΙΗ’ αιώνα, και πέθανε λίγα χρόνια, πριν από το 1821. Ανδρώθηκε δηλαδή έπειτα από την επανάσταση του 1770! Και μέσα στους σκληρούς αγώνες των Μανιατών να γλυτώσουν από την εκδικητική μανία του Σουλτάνου.
Η προσωπικότητά του αναδείχτηκε, σε μια κρίσιμη για την γενιά του και για την Μάνη, περίσταση της εποχής, που ακολούθησε τα Ορλωφικά. Παρακινημένος από το συγγενικό χρέος, να εκδικηθή τον δολοφονημένο από τον Πασά της Τρίπολιτσάς, θείο του Έξαρχο! Ξεχωρίζει για την σύνεση και την παλλικαριά του! Και έτσι, επιβάλλεται και στους γεροντότερους συγγενείς και συντοπίτες του.
Ο διορισμός από τον Σουλτάνο
Κι όταν χωρίς την θέλησή του, διορίζεται από τον Σουλτάνο μπέης (Τζανήμπεης), ξαναθερμαίνει στην καρδιά του, τη μουδιασμένη Μεγάλη Ιδέα! Ενθουσιάζεται από το κήρυγμα του Ρήγα, για κάμποσο καιρό πιστεύει, στη βοήθεια του Ναπολέοντα! Και καλώντας αντιπροσώπους, από όλα τα μέρη του Ελληνισμού, δέχεται μαζί τους στο Μαραθονήσι (Γύθειο), τους αδελφούς Στεφανόπουλους, που τους έστειλε ο Κορσικανός.
Στρέφεται στους Ρώσους
Οι υποσχέσεις όμως του Ναπολέοντα, γρήγορα λησμονήθηκαν. Και τότε ο Τζαννέτος, αν και παϋμένος από το μπεϊλίκι και κυνηγημένος, δεν χάνει το κουράγιο του. Ξαναγυρίζει στους Ρώσους, που για λίγο χρονικό διάστημα, είχαν καταλάβει τα Επτάνησα! Ώσπου στο τέλος της ζωής του πιά, ξαστερώνει η ψυχή του, και βλέπει πως αυτός και σύντροφοί του, δεν προορίζονταν για πρωταγωνιστές, αλλά για πρόδρομοι του Μεγάλου Αγώνα. Για τον οποίο το γένος θα στηριζόταν μόνο στις δικές του δυνάμεις!
Το Γύθειο προσαρτάται στην Μάνη
Στο διάστημα όλων αυτών των εθνικών αγώνων, ο Τζαννέτος Γρηγοράκης, κατόρθωσε να προσθέση στην άγονη Μάνη, όλη σχεδόν την πεδινή περιοχή του Γυθείου! Και να χτίση τη Νέα Πόλη κοντά στα ερείπια της Αρχαίας! Που είχε φτάσει σε μεγάλη ακμή στην Ρωμαϊκή εποχή. Όταν είχε γίνει πρωτεύουσα του Κοινού των Ελευθερολακώνων.
Έτσι η αδούλωτη Μάνη, δυνάμωσε και απόχτησε μια σχετική αντοχή, για να προσφέρη περισσότερο αίμα και χρήμα, στα 1821. Στο θρυλικό νησί Κρανάη, όπου σταμάτησαν ο Πάρις με την Ωραία Ελένη, σώζεται ακόμα ο πύργος του Τζαννήμπεη! Που μαζί με τον απέναντι πύργο του Μαγγιόρου, (χτισμένο στην παραλία της πόλης), προστάτευαν το λιμάνι. Και στο Μαυροβούνι, (στο Μελλίσι), όπως ο ίδιος το είχε ονομάσει, σώζονται ακόμα τα ερείπια του Τζαννήμπεη! Που το μεγαλύτερο ύψος του, γκρεμίστηκε από τους Γερμανούς και Ιταλούς, στα χρόνια της Κατοχής (1941-44).
Η φυσιογνωμία του
Η ακοίμητη λαχτάρα της Ελευθερίας του Γένους! Που δεν μπορούν να την σιγάσουν ούτε το αξίωμα, ούτε ο πλούτος, ούτε οι τιμές ενός τοπικού άρχοντα! Ο ακατάβλητος αγώνας με ανθρώπους και γεγονότα, που στέκονται γιγάντια εμπόδια μπροστά του! Η πίστη πως δεν μπορεί παρά να σημάνη η μεγάλη ώρα! η οδυνηρή ανακάλυψη, πως η μοίρα του ήταν να μείνη ένας πρόδρομος, και όχι ένας πρωταγωνιστής του μεγάλου σκοπού! Και τέλος, η χριστιανική εγκαρτέρηση μπροστά σ’ αυτό το ξεγέλασμά του, συνθέτουν την δραματική φυσιογνωμία του Τζαννήμπεη.
Ο ποιητής του δράματος
Έτσι τον αντίκρυσε τον ήρωά του, τον μεγαλύτερο άνδρα που γέννησε ποτέ η Μάνη, ο ποιητής αυτού του δράματος! Που βλέπει πως ”πολύ άδικη στάθηκε γι’ αυτόν τον μεγάλο πρόδρομο η Ιστορία, και ας καυχιέται πως τάχα ζυγιάζει τα πρόσωπα και τα γεγονότα στη ζυγαριά της δικαιοσύνης”
Γεώργιος Καλαματιανός
Γυμνασιάρχης
Φάρος της Λακωνίας 24/3/64
φωτό Τζαννήμπεη Πέτρος Γεωργαρίου