φωτο:Από την έναρξιν της λειτουργίας της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Γυθείου. Ο Δήμαρχος κ. Τζωρζάκης εκφράζει την ευγνωμοσύνην των κατοίκων της Μάνης προς τον μεγάλον δωρητήν
Τα εγκαίνια
Επί παρουσία αρχών της πόλεως Γυθείου, και πλήθος κόσμου, ετελέσθησαν την 15ην Ιανουαρίου ε.ε. τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Γυθείου. Αύτη εστεγάσθη εις μίαν ευρύχωρον αίθουσαν, του Δημοτικού Μεγάρου.
Δωρηταί βιβλίων και εξοπλισμού
Εις την αίθουσαν ταύτην, ετοποθετήθησαν τα βιβλία των δωρητών! Α) κ. Γεράσιμου Καψάλη, τέως προέδρου του Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου και Β) του αποβιώσαντος Θεοδώρου Φιλιππάκου, νομικού συμβούλου του κράτους. Τα βιβλία του κ. Καψάλη, εκ δυο χιλιάδων περίπου τόμων, καταλαμβάνουν πέντε τρίφυλλα ερμάρια, τα οποία εδωρήθησαν μετά των βιβλίων. Τα βιβλία του αποβιώσαντος κ. Φιλιππάκου εκ τριακοσίων περίπου τόμων, καταλαμβάνουν ένα μέρος της αιθούσης, και ετοποθετήθηκαν εις ράφια, τα οποία προς τον σκοπόν αυτόν κατασκεύασε ο Δήμος Γυθείου.
Εις την αίθουσαν έχουν τοποθετηθεί δύο πολυτελή αναγνωστήρια (τράπεζαι μετά καθισμάτων), τα οποία εδωρήθησαν παρά της οικογενείας Πουλάκου, εις μνήμην Δ. και Σπ. Πουλάκου. Τέλος η εικών του Εσταυρωμένου, η εικών του Βασιλέος Παύλου, και δύο εικόνες του κ. Γεράσιμου Καψάλη και της συζύγου του, συμπληρώνουν τον διάκοσμο της αιθούσης.
Η τελετή των εγκαινίων
Πολύ προ της καθορισθείσης ώρας (11ης πρωϊνής), πολλοί εκ των προσκεκλημένων, προσήρχοντο, και κατελάμβανον τις θέσεις των, εις τας συνεχομένας της αιθούσης της βιβλιοθήκης δύο αιθούσας, αι οποίαι χρησιμοποιούνταν υπό του Οικονομικού Γυμνασίου. Την 11ην ώρα ακριβώς εψάλη αγιασμός, μεθ’ ων ωμίλησαν οι κ.κ. Τζωρτζάκης Τζώρτζης, Δήμαρχος Γυθείου, και πρόεδρος του Δ.Σ. της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, Κ. Καντής εκ των γυμνασιαρχών, και ο κ. Ευάγγελος Καψάλης, Πρωτοδίκης, όστις αντιροσώπευσεν τον θείον του, Γεράσιμον Καψάλην, μη δυνάμενον λόγω της ηλικίας του, να μετάσχη του εορτασμού.
Ο κ. Τζωρτζάκης, χαιρετήσας κατ’ αρχήν τους παρισταμένους, είπεν , οτι σκοπός των Δήμων είναι, η διαρκής δημιουργία και αξιοποίησις έργων. Και τα μεν εξωραϊστικά, πλουτοπαραγωγικά και εκπολιτιστικά έργα δημιουργούν προβολήν και λαϊκάς εντυπώσεις, τα πνευματικής αξιοποιήσεως όμως, δημιουργούν θεμέλιον αξιών, πολιτισμού και προόδου. Ειδικά, σ’ αυτόν τον τόπον, που παράγονται από την άγονον φύσιν, άνδρες εξόχου αρετής και λαμπούσης διανοίας.
Εν συνεχεία ιστόρισε την δημιουργίαν της Δημοτικής Βινλιοθήκης, τας αποφάσεις του Δήμου, την έκδοσιν Βασιλικού Διατάγματος, δια την σημερινήν πραγμάτωσιν του μικρού αυτού πνευματικού κέντρου, απ’ όπου ελπίζεται η αναπήδησις νέων πνευματικών λαμπάδων της Μάνης.
Ευχαριστήριον προς του Δωρητές
Ο κ. Δήμαρχος λίαν συγκινημένος, εξήρεν την συμβολήν του γηραιού σοφού, λαμπρού ανδρός, εξαιρέτου Έλληνος και σεβαστού συμπατριώτου! Άλλοτε Προέδρου του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου του κράτους, και διακεκριμένου συγγραφέως κ. Γεράσιμου Καψάλη και της αειμνήστου συντρόφου του! Ο οποίος εξ αιτίας της μεγάλης του αγάπης προς τους βλαστούς του τόπου, απεγυμνώθη εν ζωή, των πιό αγαπημένων του φίλων και συντρόφων της ζωής και ψυχής του. Των βιβλίων του εκ δύο χιλιάδας περίπου τόμων, γενόμενος ούτω ενσαρκωτής της προσπαθείας του δια το δημιούργημα αυτό. Εν συνεχεία, ετόνισε τις ευγενείς προοπτικές του κ. Καψάλη, δια την ενίσχυσιν του Νομ. Προσώπου τούτου.
Ο κ. Δήμαρχος εξήρε ομοίως την γενναίαν χειρονομίαν της οικογενείας του εξαιρέτου επιστήμονος και ανθρώπου, αειμνήστου Νομικού Συμβούλου του κράτους κ. Θ. Φιλιππάκου, ήτις εδώρισε περί τους τριακόσιους τόμους της Νομικής του βιβλιοθήκης.
Επίσης, την χειρονομίαν της οικογενείας Πουλάκου, εις μνήμην Δ. και Σπ. Πουλάκου, δια την δωρεάν δύο πολυτελών αναγνωστηρίων.
Περαίων ο κ. Δήμαρχος, εδήλωσεν ότι είναι ευτυχής, διότι ηξιώθη εις την δημιουργίαν βιβλιοθήκης, και παρέδωσεν το έργον εις την πόλιν, εις τους νέους, δια να το υλοποιήσουν και το μεταβάλουν σε φως γνώσεως, δημιουργίας και αρετής.
Ακολούθως ωμίλησεν ο κ. Καντής, όστις τυγχάνει και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, και όστις ανέπτυξε το θέμα << περί Ιστορίας και Αξίας του Βιβλίου και των βιβλιοθηκών>>.
Ευάγγελος Καψάλης για την βιβλιοθήκη
Μεθ’ ο ωμίλησεν ο κ. Ευάγγελος Καψάλης, όστις είπεν τα εξής: Κυρίες και Κύριοι! Ήρθα κομιστής εκ μέρους του θείου μου, των αδελφικών του χαιρετισμών προς τον κ. Δήμαρχον και τους αγαπημένους μου κατοίκους της πόλεως του Γυθείου, η οποία υπήρξεν η πρώτη και κυρία πνευματική του τροφός. Ήκουσεν ως φωνήν εξ ουρανού, την αγγελίαν τελέσεως των εγκαινίων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης! Με έστειλε να τον αντιπροσωπεύσω ως ευλαβής προσκυνητής, εις την σεμνήν αυτή εορτή, εφ’ όσον ο ίδιος, λόγω κυρίως της ηλικίας του, είναι περίπου εννενηκοντούτης, δεν ηδύνατο να παραστή.
Η χαρά του όταν έλαβε την πρόσκλησιν δια να παραστή εις την μεγάλην αυτή δια την πόλιν μας εορτήν, ήτο ομολογουμένως απερίγραπτος. Διότι είχε παρέλθει αρκετόν χρονικόν διάστημα, αφ’ ότου είχε στείλει τα βιβλίατου εις τον κ. Δήμαρχον, ως πρόεδρον του Δ.Σ. της βιβλιοθήκης! Επειδή δεν εγνώριζεν τας διατυπώσεις αι οποίαι έπρεπε να γίνουν, δια να καταστή δυνατή η λειτουργία αυτής, ήτοδιαρκώς ανήσυχος και αγωνιούσε δια την τύχην των βιβλίων αυτών. Που υπήρξαν, όπως ο ίδιος τα χαρακτηρίζει, εις την δωρητήριον προς τον κ. Δήμαρχον επιστολή του, << οι ειλικρινέστεροι φίλοι του, και οι σοφώτεροι σύμβουλοι και δάσκαλοι της ζωής του>>.
Ήδη τώρα που οι σοφοί αυτοί φίλοι του φιλοξενούνται εις το μεγαλοπρεπές τούτο Δημοτικό Μέγαρο, ενθρονισμένοι στην Δημοτική Βιβλιοθήκη! Και είναι έτοιμοι να συνεχίσουν το έργο των, να παρέχουν δηλαδή τα φώτα των, εις όσους διψούν για μάθηση και να εμπλουτίσουν τας γνώσεις των! Οφείλω να ομολογήσω ότι κατέχεται από ακράτητον ενθουσιασμόν, και με υπερηφάνεια διακηρύσσει, ότι η ημέρα αυτή, είναι μία από τας ωραιοτέρας της μακρόχρονης ζωής του.
Η μεγάλη εορτή της πόλης
Αλλ’ ευλόγως γεννάται το ερώτημα; Διατί απεκάλεσα την σημερινήν εορτήν μεγάλην δια την πόλην μας εορτήν; Είναι πράγματι μεγάλη, η πρόκειται απλώς περί σχήματος λόγου; Η απάντησις εις τα ερωτήματα αυτά, είναι ευχερεστάτη! Οταν έχομεν ως δεδομένον, ότι έχει καταστή κοινή συνείδισις εις όλα τα πεπολιτισμένα κράτη! Ότι αι αποκαλούμεναι << Λαϊκαί Βιβλιοθήκαι>>,δηλαδή αι βιβλιοθήκαι αι οποίαι, έχουν ως σκοπόν, να παρέχουν βιβλία προσιτά εις πάντας, και όπου ευκόλως δύναται τις να εύρη ότι χρειάζεται! Είτε δια την μόρφωσιν του, είτε δια τας επαγγελματικάς του ασχολίας, είτε δια την πνευματικήν του ψυχαγωγίαν. Αποτελούν ομού δε μαζί με τον σχολείον, τας βασειςτης Εθνικής και Λαϊκής εκπαιδεύσεως.
Δι’ αυτό, ο θεσμός των των λαϊκών βιβλιοθηκών, όστις το πρώτον καθιερώθη εις την Αγγλίαν, ταχέως εξηπλώθη εις σύμπαντα τον πεπολιτισμένον κόσμον. Ο θεσμός ούτος, ανεπτύχθη ιδίως εις Ηνωμένας Πολιτείας της Αμερικής, την Γερμανίαν και την Σοβιετικήν Ρωσία. Ούτως εις τας Ηνωμένας Πολιτείας είχον αφάνταστον αναπτυξιν, διότι είναι μυθώδη τα ποσά τα δαπανώμενα, τόσον παρά του κράτους, όσον και τα διατιθέμενα ή κληροδοτούμενα παρά των πλουσίων, δια την ίδρυσιν και συντήρησιν των βιβλιοθηκών.
Εις την Γερμανίαν, σχεδόν κάθε χωρίον άνω των χιλίων κατοίκων, έχει και την βιβλιοθήκη του, η οποία συντηρείται παρά διαφόρων συλλόγων. Παρ’ ημίν η πολιτεία δεν επέδειξε δέουσαν προσοχήν, δια την ίδρυση βιβλιοθηκών. Αι ιδρυθείσαι και σήμερον λειτουργούσαι βιβλιοθήκαι,εις διαφόρους δήμους και κοινότητες, είναι προϊόν ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Εις τον τόπον μας, είχε καταστή έκδηλος και επιτακτική η ανάγκη της ιδρύσεως βιβλιοθήκης. Η ανάγκη αυτή σήμερον εκπληρούται. Από σήμερον αρχίζει δια το Γύθειον μία νέα περίοδος πνευματικής ζωής. Διότι η ίδρυσις και η λειτουργία βιβλιοθήκης, επιμαρτυρούν ότι τόσο οι άρχοντες, όσον και οι κάτοικοι της πόλεως αυτής, είναι αποφασισμένοι να καταστήσουν την βιβλιοθήκη το πνευματικόν των εντευκτήριον.
Η προικοδότηση της βιβλιοθήκης
Αλλά αν τα υπάρχοντα σήμερα βιβλία είναι επαρκή, τούτο δεν θα συμβαίνει ότε θα πυκνώσουν οι φάλαγγες των αναγνωστών. Δι’ αυτό πρέπει να εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα βιβλία. Δια τον λόγον τούτον, ο θείος μου με εξουσιοδότησε, να ανακοινώσω εις τον κ. Δήμαρχο και τα λοιπά μέλη του Δ.Σ. της βιβλιοθήκης, ότι προικοδοτεί αυτήν δια διατάξεως τελευταίας βουλήσεως, ήτοι δια της διαθήκης του, με εν ακίνητον αξίας επταακοσίων πενήντα χρυσών λιρών, το εισόδημα του οποίου, θα διατίθεται εξ ημισείας! Αφ’ ενός μεν δι’ έξοδα λειτουργίας της, αφ’ ετέρου δε δια τον εμπλουτισμόν της σε βιβλία. Θέλει δε να ελπίζη, ότι η πράξις του αύτη, θα εύρη πολλούς μιμητάς, και ούτω η βιβλιοθήκη θα καταστή δυνατόν να ανταποκρίνεται πλήρως προς τας εκάστοτε ανάγκας και τας προσδοκίας της κοινωνίας του Γυθείου.